Excuses
Het viel te verwachten dat ik veel reacties zou krijgen op mijn boek over het mislukte proces om te komen tot herbouw van de donjon. De meest opmerkelijke reactie luidde: “Moet Bruls geen excuses maken en met financiële compensatie komen?” Of de vraag serieus bedoeld was, weet ik niet. Toch is het een interessante vraag. Want tegenwoordig worden er voor van alles en nog wat excuses verwacht. Dus heb ik dieper over deze gewetensvraag nagedacht.
Bruls staat als burgemeester boven de partijen en is niet verantwoordelijk voor wat de raad doet of niet doet. Bruls hoeft dus geen excuses te maken voor het politiek gekonkel die de donjon nekte. Woorden van de Gelderlander. Daar boft Bruls mee. De raad konkelt wel vaker. Dan zou hij wel aan de gang kunnen blijven. Voor- en tegenstanders van herbouw van de donjon waren eensgezind in hun oordeel dat GroenLinks als rode draad van het gekonkel beschouwd moet worden. Zelfs een voormalige GroenLinks fractievoorzitter vindt met terugwerkende kracht de handelwijze van hem en zijn partij in het verleden niet zo fraai. Ook dat hoeft van mij niet tot excuses te leiden. Ik beschouw deze ontboezeming als onverwachte bijvangst ter bevestiging van het imago dat in Nijmegen door menigeen aan GroenLinks wordt toegedicht. Dat ze ervan moge leren.
Als er al excuses aangeboden moeten worden dan door de provincie Gelderland. Daar is de ellende begonnen. Eind 18de eeuw waren de Valkhofburcht en Reuzentoren eigendom van de provincie. Het gebouw stond leeg en was dringend aan onderhoud toe. De Provinciale Staten van Gelderland vonden de geschatte kosten voor restauratie veel te hoog. Wat moesten ze met dit gebouw? Antwoord: niks! Dus besloot de provincie de Valkhofburcht te slopen; ondanks flink protest van het gemeentebestuur en de inwoners van Nijmegen. Geen draagvlak, toch sloop. De vrijkomende tufsteen werd tot ver buiten Nijmegen voor veel geld verpatst. Dat geld verdween rechtstreeks in de provinciale kas. Nijmegen voelde zich geamputeerd. De iconische skyline met de imposante Burcht, die door tal van beroemde schilders was vastgelegd, was verdwenen. Het geld ging naar Arnhem. Tot zo ver de feiten. Vanaf hier neemt mijn fantasie het over.
Via een gepeperde brief heeft het stadsbestuur van Nijmegen excuses geëist van de provincie Gelderland voor het slopen van de Valkhofburcht in 1796. Zonder die sloop zou het Valkhofpark nog steeds een zichtbare historische uitstraling van internationale allure hebben. Tevens is een flinke financiële compensatie geëist vanwege de misgelopen verkoopopbrengsten van Nijmeegs tufsteen in die periode. Met deze compensatie kan het financieel tekort om het Valkhofpark in oude luister te herstellen in één klap weggewerkt worden. De Commissaris van de Koning heeft laten weten dat hij niet kan komen. Niet getreurd. Gedeputeerde Jan van der Meer komt in zijn plaats. Jan gaat in maart met politiek pensioen en vertrekt naar verre oorden voor bezinning. Jan heeft een cheque bij zich met een substantieel bedrag voor de opknap van zijn geliefd Valkhofpark. Deemoedig buigt Jan in het Valkhofpark zijn hoofd en zegt als laatste politieke kunstje: “Excuses!”
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Luister ook
De Donjon: de toren die er niet mocht komen
Nieuw zwembad twistpunt voor gemeenteraad Nijmegen
afbeelding: Stichting Donjon
