Mens en/of natuur – Kiki's column
Bomen houden de Nijmeegse gemoederen nogal bezig de laatste tijd. Bomen die gekapt gaan worden in Park Brakkenstein. Bomen die geplant worden zonder inspraak van omwonenden. En afgelopen woensdag ook over de locatie van het nieuw te bouwen zwembad in de Winkelsteeg. Want ‘locatie één’ – zoals het onderzoeksrapport de plek had gedoopt – is te midden van waar nu een halve hectare bos staat. GroenLinks heeft desondanks toch voorkeur voor deze plek en na kritiek van de Partij voor de Dieren sprak April Ranshuijsen de woorden ‘maar het gaat niet alleen om bomen in de wereld’.
Daarna leken wat mensen in de war. Partij voor de Dieren voorop. In ‘de wereld’ is immers een biodiversiteitscrisis gaande. Maar ook de VVD vroeg nogmaals om verduidelijking: wist GroenLinks dit wel zeker? En Raymond Janssen, afgelopen donderdag in deze podcast, vond de woordkeuze ‘opmerkelijk’.
Dat is begrijpelijk. GroenLinks pleit voor een groen netwerk in de stad – voor het verbinden van verschillende natuurgebieden. Een halve hectare bos kappen sluit daar niet bij aan.
Maar ik zie ook waar het meningsverschil tussen Partij voor de Dieren en GroenLinks vandaan komt. Het is volgens mij gestoeld in een verschil in grondbeginselen van de partijen, in een licht verschil in hun visies op de wereld.
Of we het nu hebben over het landelijk parlement of de Gebroeders van Lymborchkamer in het Nijmeegse gemeentehuis, de politiek filosoof in mij zou willen dat debatten vaker gaan over de idealen waar de partijen hun standpunten op stoelen. Dat we het een keer niet hebben over wel of niet een boom kappen of een huis bouwen, maar over onze visie op natuur, op rechtvaardigheid, op de positie van de mens in de wereld.
Stel je voor: de raadsleden zouden woensdagmiddag het onderzoeksrapport aan de kant hebben geschoven. En Partij voor de Dieren zou GroenLinks hebben gevraagd hoe ze nou in godsnaam een bouwplan boven een bos kunnen verkiezen. Ik stel me voor dat GroenLinks dan had uitgelegd dat natuur enorm belangrijk is voor hen, maar dat de mens ook niet vergeten mag worden. Dat natuur niet altijd voor kan gaan en dat onderdak in een wijk met enorm woningtekort soms belangrijker is dan bomen. En, bovendien, dat ze nieuwe bomen terug zullen planten. Dat Winkelsteeg een groene wijk belooft te worden. En dat, eigenlijk, natuur voor GroenLinks wel belangrijk is maar de mens nooit vergeten mag worden.
Ik stel me voor dat Partij voor de Dieren dan antwoordt dat zij daar toch anders over denken. Dat het hier niet gaat om mens of natuur. Dat we immers één geheel zijn. En dat het kappen van een bos, van een volledig ecosysteem, een prijs is die we nooit mogen betalen. En dat bomen met geschiedenis, een leven, niet zomaar vervangen kunnen worden door nieuwe babybomen in een nieuwbouwwijk.
Ik vermoed dat GroenLinks het hier niet helemaal mee eens is. Groen zit uiteraard in hun naam. En in het Nijmeegse verkiezingsprogramma staat ook dat ‘groen gewoon groen moet kunnen zijn’ en dat ‘bij de bewoners van onze stad ook dieren horen’. Maar natuur lijkt voor GroenLinks toch net wat vaker in dienst te staan van de mens. De planeet mag niet verloren gaan, want wij moeten er nog op leven. En we moeten compromissen zoeken tussen mens en natuur.
De website van de landelijke Partij voor de Dieren pleit voor het centraal stellen van de planeet in al het beleid. Ze spreken van een leefbare Aarde – met hoofdletter A – voor al haar bewoners. Een visie die me doet denken aan de Inheemse filosofieën waar moeder Aarde vaak centraal staat, waar mens en natuur één geheel zijn en waar ecosystemen nooit zomaar voor mensen mogen wijken. Dat is ook onmogelijk, want wie de eigen omgeving uit balans brengt, richt zichzelf uiteindelijk schade aan.
Wellicht heb ik het mis. Misschien wordt een aantal GroenLinksers wel boos als ze deze column horen. Of voelen Partij voor de Dieren-leden zich verkeerd weggezet als bomenknuffelaars. En voelt de VVD zich gepasseerd, omdat ook zij claimen te staan voor klimaat, natuur en duurzaamheid. Mijn punt is – ik zou het zo graag weten. Ik zou onze politici zo graag vaker horen praten over welke grondwaarden hun besluiten sturen.
En ik snap ook dat dat niet past in die ene woensdagavond waar raadsleden moeten beslissen over cultuursubsidies, zwembaden, schoolontbijten en bestemmingsplannen. En dat argumenten soms wat pragmatischer zijn. (Daarover gesproken, in dat onderzoeksrapport staat duidelijk dat als er geen zwembad komt, dat bos wel wordt gekapt voor woningbouw.)
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Kiki Kolman kwam iets meer dan tien jaar geleden in Nijmegen wonen. Ze heeft nog nooit de Vierdaagse gelopen, maar struint graag in de Ooij en op de Haterse Vennen, drinkt regelmatig biertjes van Nijmeegse bodem en hoopt daarom dat ze zich toch Nijmegenaar mag noemen.
Ze werkte op de debatafdeling van LUX en is nu programmamaker bij filmfestival InScience, docent Politicologie aan de Radboud Universiteit en freelancer in het culturele circuit.
Ze heeft regelmatig meningen over van alles en nog wat – nu ook één keer in de twee weken bij Ien, de podcast. Uiteraard allemaal op persoonlijke titel.
Luister ook
De Donjon: de toren die er niet mocht komen
Nieuw zwembad twistpunt voor gemeenteraad Nijmegen
