Terugbladeren: Is de Vierdaagse bedacht door een Arnhemmer?
Net als elke week bladert Rob Jaspers ook nu weer door oude kranten, op zoek naar nieuws dat actueel blijft. Deze week kan het haast niet over iets anders gaan dan de Vierdaagse, Rob.
Want jij gaat iets onthullen over het ontstaan van de Vierdaagse?
"Klopt, ja. De Vierdaagse is namelijk bedacht door een Arnhemmer, een militair die militaire marsen tussen verschillende steden wilde organiseren. Uiteindelijk werd Nijmegen gekozen als vaste startplaats.
Weinig mensen weten dat, denk ik.
"Ja en ik vind dat wel mooi. Eigenlijk moeten we die Arnhemmer koesteren, want daardoor is dat enorme feest in Nijmegen ontstaan. Kijk, het begon als een militaire tocht, maar er gingen steeds meer burgers meelopen.
In 1932 waren er voor het eerst meer burgers dan militairen die deelnamen. Overigens deden in 1988 zelfs Russische militairen mee. Er was toen ook nog een incident met een Russische militair die illegaal mee wilde lopen, maar dat is voorkomen. Hij had zich toen ingeschreven als Fin, meen ik. Maar in 1988 waren er dus Russen en dat werd toen zeer gewaardeerd. Ze maakten zelfs foto's met Amerikanen. Dat was eigenlijk in een tijd waarin de Koude Oorlog voorbij was. Ze konden elkaar zien. En nu staan we weer tegenover elkaar en zeggen we tegen die Russen dat ze als militair hier niet welkom zijn."
Aanvankelijk ging het dus voornamelijk om wandelen
"Als je naar de Vierdaagsemars kijkt, ging het in het begin inderdaad vooral over het wandelen. In 1970 werd voor het eerst een heel bescheiden Zomerfeest georganiseerd. Ik geloof dat ze toen een budget van 25.000 gulden hadden, langzaam maar zeker zijn de Vierdaagsefeesten enorm gegroeid. Opvallend was dat in de begintijd de meer linkse Nijmegenaar zich afzijdig hield."
Oh? Vonden ze het te militaristisch misschien ook?
Inderdaad, ook te militaristisch, maar ze bleven ook gewoon weg. Pas toen er mogelijkheden werden geboden om alternatieve muziek op het Valkhofpark en andere locaties te organiseren, groeide het langzaam. Maar dat gebeurde pas tien jaar na de eerste zomerfeesten."
Grappig dat je 'zomerfeesten' zegt, de feesten heten al sinds 1989 Vierdaagsefeesten, maar de Nijmegenaar krijgt dat niet uit zijn hoofd.
"Zo begon het als zomerfeesten, maar later zijn ze het Vierdaagsefeesten gaan noemen, zodat ze het breder konden promoten. Er waren trouwens ook andere acties, bijvoorbeeld in 1995 toen voor het eerst rolstoelers meededen. Dat veroorzaakte ophef, maar uiteindelijk werden de rolstoelers geaccepteerd als deelnemers. Ze kregen aanvankelijk geen medaille, alleen een certificaat of bewijs van deelname. Pas later kregen ze ook echt een medaille. En iets wat we misschien ook vergeten zijn: er was verzet tegen militairen die hier meeliepen met de Vierdaagse, onder meer door Jan Wijnia, die later nog twee keer wethouder in Nijmegen werd. Onze manier van denken over militairen is ook veranderd, want er waren ook deelnemers met felgekleurde t-shirts met spreuken zoals "Is het hier oorlog?" Ze werden niet altijd met evenveel applaus ontvangen... Nee, het leidde bijna tot oorlog tijdens het wandelen. Dus dat was behoorlijk lastig."
En het weer speelde ook steeds meer een rol.
"Het wordt steeds warmer. In 2006 werd de Vierdaagse na de eerste dag afgelast vanwege de hitte en er vielen toen twee doden. Dat was de aanleiding om vanaf dat moment altijd gezondheidsonderzoeken te doen tijdens de Vierdaagse. Professor Maria Hopman van het RadboudUMC is een van de mensen die dat voortdurend doet. Ze onderzoekt de effecten op de gezondheid van wandelaars, hoeveel je moet drinken, moet je vaak drinken of steeds kleine slokjes nemen, hoe gaat het met diabetici, wat moeten zij innemen? Er is zelfs onderzoek gedaan naar het effect van bietensap op de conditie, niet alleen tijdens de Vierdaagse, maar ook in de maanden ervoor. Het is echt mooi dat de Vierdaagsefeesten niet alleen een feest zijn, maar ook een medisch onderzoeksobject zijn geworden waar lopers en wandelaars steeds baat bij hebben. En de Vierdaagsefeesten zijn natuurlijk nu booming voor de stad.
Lees ook
