Terugbladeren: Nijmegen Fietsstad
Nijmegen Fietsstad is het onderwerp van de rubriek Terugbladeren in aflevering 175 van Ien, de podcast. De aanleiding hiervoor zijn vragen van GroenLinks en de Partij voor de Dieren, die aan de wethouders zijn gesteld over dit onderwerp. De Fietsersbond heeft een enquête gehouden onder hun leden. "40.000 mensen hebben in heel Nederland meegedaan", aldus Jaspers. "Nijmegen scoorde echter heel laag: we kwamen uit op plek 124. De vorige keer stonden we nog op plek 88."
Jaspers verduidelijkt verder: "Maar je moet je wel even realiseren hoe die enquête is opgebouwd. Het gaat alleen om de meningen van de leden van de Fietsersbond. En dan vraag je je af: wie kwam er als beste fietsstad uit de bus? Dat was Noord-Beveland, een gemeente met 7.000 inwoners en een paar dorpen. Dus dat zet vraagtekens bij de kwaliteit van het onderzoek. Het zou zomaar kunnen dat er in Noord-Beveland maar vijf leden van de Fietsersbond zijn, waarvan vier hun mening hebben gegeven. Hoe representatief is dat dan?"
Hij vervolgt: "Kijk je vervolgens naar de cijfers en de kaarten, dan zie je dat Nijmegen in hetzelfde onderzoek van de Fietsersbond juist bovengemiddeld scoorde op fietsvoorzieningen. Dus waar hebben we het over?"
De Molenstraat in Nijmegen lijkt zeer in trek bij fietsers – foto: David van Haren
De vragen die de fracties van GroenLinks en de Partij voor de Dieren hebben gesteld, gaan over meer ruimte voor voetgangers en fietsers en over betere routes naar scholen. "Ze signaleren dat er minder kinderen op de fiets naar school gaan. Dat is op zich een prima constatering, maar de manier waarop deze vragen worden gebruikt, voelt als symboliek. Het lijkt op verkiezingsretoriek. Je kunt Nijmegen niet vergelijken met Noord-Beveland, en we doen het als fietsstad bovengemiddeld goed."
Jaspers vindt het triest dat de fractievoorzitters van beide partijen zich verlagen tot het aanhalen van zo'n "zelfgebreid" onderzoek. "Ik hoop dat ze zelf naar Noord-Beveland fietsen om te kijken wat ze daar kunnen leren en kunnen toepassen in Nijmegen. Het is best een eind, maar als fietser moet dat te doen zijn."
Vervolgens gaat Jaspers terug in de tijd: "In 2016 werd Nijmegen uitgeroepen tot Fietsstad van Nederland. Dat is nu acht jaar geleden, maar dat zegt wel iets. Waarom kregen we die titel? Omdat er toen enorm was geïnvesteerd in lange-afstandsfietspaden. Er zijn grote verbeteringen doorgevoerd en forse investeringen gedaan. We hebben ook andere tijden gekend. In 1995 daalde voor het eerst in tien jaar het aantal fietsers in Nijmegen. Toen had de auto duidelijk voorrang. Maar vanaf dat jaar, toen GroenLinks meer invloed kreeg, begon er langzaamaan een ander fietsbeleid te ontstaan, met stap voor stap verbeteringen."
Hij vervolgt: "In 2007 was Nijmegen City of Health, en toen ontstonden er plannen om de stad gezonder te maken, wat natuurlijk betekent dat mensen meer op de fiets moeten stappen. Toen werden de plannen voor lange-afstandsfietspaden verder ontwikkeld, en er werd meer aandacht besteed aan fietsers, vooral in de Waalsprong waar dat eerder te weinig was gebeurd. Er is dus veel vooruitgang geboekt."
Jaspers wijst ook op de ontwikkelingen van de laatste jaren: "Er zijn meer e-bikes en fatbikes bijgekomen. Mensen fietsen anders, en dat betekent dat je fietspaden moet verbreden. Fietsfiles zijn een nieuw fenomeen, en dat toont aan dat meer mensen de fiets pakken omdat de voorzieningen beter zijn geworden."
Hij is echter kritisch op de vragen van GroenLinks, die zijn gebaseerd op het ledenonderzoek van de Fietsersbond. "Wat mij verbaasde, is dat er geen enkele vraag werd gesteld over de plannen van wethouder Daemen om 84 straten in te richten als 30-kilometerzone zonder de wegen fysiek aan te passen. Dat vind ik schijnveiligheid. De inrichting van een weg bepaalt hoe hard een auto rijdt, niet een bordje van 30 kilometer per uur."
Jaspers haalt onderzoek uit Rotterdam aan: "Daar willen ze ook naar 30 kilometer per uur, en dat onderzoek toont aan dat als je de weg niet aanpast, automobilisten zich niet aanpassen. Ze denken dat ze te langzaam rijden omdat de weg er niet op is ingericht. En ook in Nijmegen zijn er voorbeelden van straten waar mensen te hard rijden, ondanks een snelheidsbeperking. Maar GroenLinks en de Partij voor de Dieren stellen daar geen vragen over. Dat vind ik een gemiste kans in hoe zij de politiek bedrijven. Je moet kijken naar de plekken waar het echt misgaat, en alleen een bord neerzetten helpt niet."
Keizer Karelplein: verkeerde prioriteiten bij herontwikkeling stationsgebied
Ien Dales: Kortstondig maar invloedrijk burgemeester van Nijmegen