Verkiezingen in Gelderland: alles wat je moet weten
NIJMEGEN – Op 15 maart gaat Gelderland naar de stembus om de nieuwe Provinciale Staten te kiezen. In Gelderland strijden achttien partijen om de gunst van de kiezer. Maar hoe werken de Provinciale Staten en hoe heeft de verkiezingsuitslag invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer? In dit artikel zetten we alles even voor je op een rijtje.
De provinciale Statenverkiezingen vinden elke vier jaar plaats en hebben als doel de leden van de Provinciale Staten te kiezen. De Staten hebben als taak het bestuur van de provincie te controleren en mede vorm te geven. De verkiezingen worden gehouden volgens het zogenoemde 'stelsel van evenredige vertegenwoordiging'. Dit betekent dat het aantal zetels dat een partij krijgt, evenredig is aan het aantal stemmen dat zij heeft gekregen.
Lees verder onder de afbeelding
Huis der Provincie in Arnhem – foto Wikepedia
Coalitieakkoord
Na de verkiezingen gaan de grootste partijen met elkaar onderhandelen over een coalitieakkoord. Als de onderhandelende partijen daarover overeenstemming hebben bereikt, zullen zij kandidaat-gedeputeerden naar voren schuiven die de plannen uit het coalitieakkoord moeten gaan uitvoeren. Nadat de nieuwe Staten hebben ingestemd met de beoogde gedeputeerden, zullen die het college van Gedeputeerde Staten vormen. Dit college staat onder aanvoering van de Commissaris van de Koning John Berends.
Concreet komt dat erop neer dat er straks na de verkiezingen 55 Statenleden wekelijks op woensdag met elkaar in vergadering gaan om het nieuwe college van Gedeputeerde Staten te controleren.
Lees verder onder de video
Invloed op samenstelling Eerste Kamer
De uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen heeft niet alleen invloed op de provinciale politiek, maar ook indirect op de samenstelling van de Eerste Kamer. Dit komt doordat de Gelderse leden van de Provinciale Staten – net als alle Statenleden in Nederland – op hun beurt weer de leden van de Eerste Kamer kiezen. De verkiezingen voor de Eerste Kamer vinden plaats in mei 2023, waarna de nieuwe Eerste Kamer in juni 2023 wordt geïnstalleerd.
De zetelverdeling in de Eerste Kamer wordt bepaald door het aantal zetels dat een partij in de Provinciale Staten heeft behaald. Hoe meer zetels een partij in de Provinciale Staten heeft, hoe groter de kans dat die partij ook in de Eerste Kamer vertegenwoordigd zal zijn. De Eerste Kamer heeft een belangrijke rol in het wetgevingsproces, aangezien Eerste Kamerleden de wetsvoorstellen die door de Tweede Kamer zijn aangenomen, moeten goedkeuren voordat deze wetten van kracht kunnen worden.
In aflevering 93 van Ien, de podcast bespreken Rob Jaspers en Raymond Janssen enkele Gelderse thema's. Klik hier om deze podcast te beluisteren.
Dit jaar doen achttien politieke partijen mee aan de Provinciale Statenverkiezingen in Gelderland. Dat zijn zowel landelijke partijen, als partijen die enkel in Gelderland politiek bedrijven. Hieronder zie je een overzicht van de politieke partijen waar je op 15 maart op kunt stemmen.
Partijen waarop je kunt stemmen
- 50Plus
- BBB
- Belang van Nederland (BVNL)
- CDA
- ChristenUnie
- D66
- FVD
- GroenLinks
- JA21
- Lokale Partijen Gelderland (LPG)
- ONS Gelderland
- Partij van de Arbeid
- Partij voor de Dieren
- PVV
- SGP
- SP
- Volt
- VVD
Meer lezen over de provinciale politiek? Hieronder zie je enkele boeksuggesties.
Lees ook
Alles wat je moet weten over de Waterschapsverkiezingen
Oud-raadslid Nijmegen kandidaat gedeputeerde GroenLinks Gelderland
Jan van der Meer verlaat Gelderse politiek
Maarten Bakker (VVD Gelderland) kandidaat voor Eerste Kamer